Haniye’nin yerine kim geçecek? | Adaylar arasındaki Halid Meşal kimdir?

Hamas lideri İsmail Haniye’nin İran’ın başkentinde düzenlenen saldırıyla öldürülmesinin yankıları sürüyor. En çok konuşulan konulardan biri de Haniye’nin yerine Hamas’ın siyasi liderliğine kimin geçeceği. İşte adaylar arasındaki Halid Meşal’in geçmişi ve siyasi kariyeri…

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak üzere bulunduğu Tahran’da suikaste uğradı.   Haniye’nin öldürülmesinin ardından Hamas’ın yeni siyasi liderinin kim olacağı da merak konusu. Kendisi gibi Katar’da sürgünde yaşayan yardımcısı Halid Meşal, ismi en çok geçenlerden biri. 

1997’de İsrail’in suikast girişiminden kurtulması Meşal’i dünyada tanınır hale getirdi. Hamas’ın önde gelen isimlerinden Halid Meşal, suikast girişiminin hedefi olduğunda Ürdün’ün Başkenti Amman’daydı. İsrailli ajanlar, Amman’da bürosunun hemen önündeki caddede Meşal’e iğneyle zehir enjekte etti. Meşal olay yerinde ölmedi.  Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin’in, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun talimatıyla gerçekleştirildiği söylenen suikast girişimine tepkisi sert oldu. Kral Hüseyin, panzehirin derhal verilmemesi halinde saldırıyı düzenleyen İsrail ajanlarını asacağı ve İsrail ile barış anlaşmasının iptal edileceği tehdidinde bulundu. Tehdit üzerine İsrail, Ürdün’e panzehir yollamayı kabul etti. böylece Meşal’in hayatı kurtuldu. 

YAŞAMININ BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ FİLİSTİN DIŞINDA GEÇİRDİ Bu olayla günlerce konuşulan Meşal, yaşamının büyük bir bölümünü Filistin topraklarının dışında geçirdi. Batı Şeria’nın Ramallah kenti yakınlarında dünyaya gelen Halid Meşal 11 yaşındayken ailesiyle birlikte Kuveyt’e taşındı. 15 yaşında Müslüman Kardeşler örgütüne üye oldu. Müslüman Kardeşler, 1987’de Hamas’ın kurulmasında önemli rol oynadı. Hatta Hamas, Müslüman Kardeşlerin Filistin kolu olarak nitelendirildi. Meşal, Hamas için çalışmaya başlamadan önce öğretmenlik yapıyordu. Daha sonra uzun yıllar Filistin toprakları dışında Hamas için lobi faaliyetleri yürüttü ve bağış topladı. Ürdün’de suikast girişiminin hedefi olduğunda da Hamas’ın uluslararası bağış toplama çalışmalarından sorumluydu. Aslında dönemin İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Halid Meşal’e suikast emri verdiğinde Meşal’ın örgüt içinde güçlenmesini de sağlamış oldu. Suikast girişimi Meşal’i filistin direnişinin kahramanı haline dönüştürdü. Ancak bir süre sonra Ürdün, Hamas’ın Amman’daki bürosunu kapattı ve Meşal’i Katar’a sürgün etti Meşal, 2001’de Suriye’ye taşındı. 2004’ten itibaren Hamas’ı buradan yönetmeye başladı. Ocak 2012’de Suriye iç savaşının patlak vermesinin ardından sünnilere yönelik tavrı nedeniyle Esad yönetimiyle ters düştü ve Suriye’den ayrılmak zorunda kaldı. Meşal dönüşümlü olarak Mısır’ın başkenti Kahire ve Katar’ın Başkenti Doha’da yaşamaya başladı. Ancak Meşal’in Şam’dan aniden çıkışı Hamas içindeki konumunu zayıflattı. Meşal’ın Hamas’ın desteklenmesinde kilit rol oynayan İran ve Suriye ile ilişkilerinin zayıflaması Gazze’deki Hamas liderlerinin elini güçlendirdi. Halid Meşal de verdiği bir röportajda Şam’dan çıkışının Hamas’a silah ve maddi destek sağlayan İran ile ilişkilerini etkilediğini kabul etti. Aralık 2012’deyse Meşal, Gazze’ye ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Hamas’ın 25’inci kuruluş yıldönümü dolasıyla düzenlenen törende konuştu. Bu, 11 yaşında Batı Şeria’dan ayrılmasının ardından Filistin topraklarına ilk ziyareti oldu. Meşal bir süre sonra Hamas’ın diğer yöneticileriyle El Fetih-Hamas arasında uzlaşma sağlanması konusunda görüş ayrılığına düştü Meşal, Filistin Lideri Mahmud Abbas ile ilişkilerin düzeltilmesine destek veriyordu. Diğer yöneticilerse buna sıcak bakmıyordu. Hamas yöneticileri ile yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle bir süre sonra Meşal Hamas politbüro başkanlığını görevini bıraktı. Yerine İsmail Haniye geçti. Meşal, 2021’de Filistin diasporasının Hamas ofisinin başkanı seçildi. Halid Meşal, tüm yaşamı boyunca çalışmalarıyla Hamas’ın uluslararası arenada ve diplomasi alanında temsil edilmesinde önemli rol oynadı.